Piyasa katılımcıları her ayın ilk haftası Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı ve Ortalama Saatlik Kazançlar verilerine odaklanır. Dünyanın en önemli ekonomisi ABD'nin gerek çalışan sayısı gerekse çalışma saati ve ücretlerdeki aylık değişimlerini izlediğimiz bu veriler, istihdam ve enflasyon gibi önemli göstergelerin son halini yorumlayabilmek ve aynı zamanda ABD Merkez Bankasının para politikasına yönelik olası aksiyonları tahmin edebilmek adına kritik bir öneme sahiptir. Ayrıca bu haber akışının varlık fiyatı üzerindeki anlık etkileri de finansal piyasalarda işlem gerçekleştirenlerin ana gündemini meşgul ettiği için önemi daha da artmaktadır. Bu sebeple de kritik ABD verilerinin sonuçlarını yakından incelemeliyiz.
Tarım dışı istihdam, işsizlik oranı ve ortalama saatlik kazançlar nedir?
- Tarım Dışı İstihdam (Nonfarm Payrolls): Tarım sektörü haricinde (sanayi, kamu, hizmet vb.) son ay içerisinde çalışan insanların sayısındaki değişiklik.
- İşsizlik Oranı (Unemployment Rate): ABD ekonomisinde geride kalan ay içerisinde, iş aradığı halde iş bulamayan kişilerin toplam iş gücü içerisindeki oranı.
- Ortalama Saatlik Kazançlar (Average Hourly Earnings): Tarım sektörü dışında çalışan işçilere ödenen saatlik ücretteki değişim.
En önemlisi tarım dışı istihdam: Peki neden?
Aynı anda açıklanan bu 3 veri setinden teorik olarak 27 tane olasılık çıkmasına karşın fiyatlama davranışında tarım dışı istihdamın popülaritesinin genellikle bir adım önde olduğunu söyleyebiliriz.
Tarım dışı istihdam verisi yerine ortalama saatlik kazançlar verisinin fiyatlama alanına girebilmesi için TDİ verisinin beklentiye paralel bir sonuç oluşturması ya da Fed için o dönemde enflasyon dinamiklerinin daha ağır basması gerekir.
15.30'da açıklanacak bu veriler içerisinde tarım dışı istihdam verisinin anlık fiyatlama davranışı için ilk etapta bakılan bir haber olduğunu yukarıda izah etmiştik. Bu düşüncemizin birinci sebebi 2013 yılından günümüze kadar elde etmiş olduğumuz istatistiklerde veri açıklandığı an TDİ verisi sonucunun fiyatlama mekanizmasına yansıması.
İkinci sebebi ise ABD Merkez Bankası Fed’in para politikasında Enflasyon ve İstihdam piyasasını yakından takip ettiği ve buna ilişkin aldığı aksiyonlardır. Özellikle enflasyonun yıl genelinde aşağı yönlü eğilimin izleneceğine yönelik beklenti, ABD Merkez Bankasının faiz tarafında şiddetini ayarlama, artırım döngüsünü sonlandırma hususunda istihdam piyasasındaki soğuma ne kadar geçerli / değil konusunu ön plana çıkartmaktadır. Bu sebeple de Tarım Dışı İstihdam verisi geçmişte olduğu gibi günümüzde de popülaritesini korumaktadır.
Cuma günü ABD’den gelecek kritik verilere ilişkin piyasa beklentilerine yukarıdaki tablodan ulaşabilirsiniz. Bu rakamların veri sonuçlanana kadarki süreç içerisinde revize edilebileceği hususu göz ardı edilmemelidir.
ABD Merkez Bankası, Veri Sonuçlarına Göre Kararını Değiştirir mi?
Fed, enflasyon ile mücadele konusunda verdiği sıkı para politikası mesajları ve aldığı faiz artırımı / bilanço daraltımı aksiyonları ile sürece yönelik ciddiyetini net bir şekilde göstermektedir. Ayrıca gerek banka gerekse banka üyelerinin gelecek toplantılara yönelik verdiği mesajlarda mücadelenin ciddiyetini koruduğunu görmemizi sağlamaktadır. Örneğin Mart ayı projeksiyonlarda 2023 yılına yönelik yer verdiği yüzde 5,10 tahmini yüzde 5,00 – 5,25 aralığını temsil etmekle birlikte Mayıs toplantısındaki 25 baz puan faiz artışı ile mevcut tahminine ulaşmıştır. Bu açıdan Haziran ayı projeksiyonlar kritik bir öneme sahiptir.
Fed, herhangi bir ayda açıklanan verilerin sonuçlarına göre karar mekanizmasını değiştirmez. Banka, makro-ekonomik gelişmeleri bir bütün olarak ele alır ve buna göre para politikasını şekillendirir. O halde bu verilerin sonuçları ne gelirse gelsin Haziran ayındaki toplantısındaki stratejisini değiştirme konusunda istekli bir duruş sergilemeyecektir. Ancak burada Fed kaynaklı karar mekanizması ile Fed’e ilişkin spekülatif fiyatlama davranışı arasındaki fark bu tür verilerin anlık sonuçları içerisinde ayrışmaktadır.
Hozzászólások