FED'in enflasyonu inkar duvarında çatlaklar belirmeye başladı. FED Başkanı Jerome Powell, geçtiğimiz haftada Kongre karşısında yaptığı konuşmada enflasyonun beklentilerine kıyasla daha yüksek seviyede seyrettiğini kabul etti ve kontrolden çıkması durumunda para politikasında bir "düzenleme" yapmaktan çekinmeyeceklerini söyledi.
Ancak Powell fiyat artışlarının ekonominin yeniden açılışıyla birlikte arz ve işgücündeki eksiklikler sebebiyle geçici olduğuna yönelik inancını yineledi.
Salı günü yayınlanan Haziran ayı TÜFE verilerinin 2008'den bu yana en yüksek seviye olan ve %5'lik tahminin üzerinde olan yıllık %5,4'lük bir sıçrama göstermesinin ardından iki partiden Kongre üyeleri Powell'ı enflasyon konusunda sıkıştırdı. Aydan aya enflasyon artışı ise, %0,5'lik tahmine kıyasla %0,9 seviyesindeydi.
Geçicilik Argümanı Giderek Savunulamaz Hale Geliyor
Powell'ın geleceğine yönelik tartışmaların artmasıyla birlikte, FED'in politikasına yönelik sorular da gündeme geliyor. Ekonomistlerin büyük çoğunluğu Başkan Joe Biden'ın geleneksel şekilde Powell'ı yeniden başkanlık görevine atayacağına inansa da, aşırı liberal Robert Kuttner geçtiğimiz haftada Biden'ın yeni bir aday belirleyeceği tahmininde bulundu.
Powell'ın görev süresi Şubat başında sona eriyor ve Beyaz Saray genellikle Senato'nun seçimi onaylayabilmesi adına yeni ismi birkaç ay önceden belirliyor. The American Prospect'in editörü olan Kuttner, Janet Yellen'ın Hazine Bakanlığı için değerlendirildiğini ilk kez duyuran isimdi.
Bankacılık Komistesi Başkanı, Ohio Senatörü Demokrat Sherrod Brown geçen hafta Powell'ı bankaların çok daha güçlenmesine izin veren gevşek regülasyonlar sebebiyle sert bir dille eleştirdi. Eski başkanlık adayı, Senatör Elizabeth Warren da Powell'a aynı eleştiriyi getirdi.
Eski FED Başkanı Yellen, geçtiğimiz haftada bir televizyon kanalında gerçekleştirdiği röportajda Powell'ın yeniden başkanlığa atanmasına yönelik bir soruyu geçiştirse de, FED'in iyi bir iş çıkardığını düşündüğünü söyledi.
Tabi ki böyle düşünüyor. Krizin sonlanmasına ve ekonominin güçlü bir toparlanma sergilemesine rağmen varlık alımlarını son hızda, faiz oranlarını ise sıfıra yakın tutmaya devam ederek, Powell tam da Yellen'ın kendisinden beklediği şeyi yapıyor.
Powell eski patronunun çizgisini takip ederken ve Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyeleri de hizayı bozmazken, FED'in bağımsızlığı giderek bir kurgu haline geliyor. Ne enflasyonu?
Tüketici fiyatlarının hangi yönde ilerlediğine yönelik öncül bir gösterge olan ÜFE, Haziran'da aylık %1,0'lik, yıllı ise %7,3'lük bir artış gösterdi. Bölgesel 12 FED bankasının yerel işletmelerle yaptıkları temaslardan kesitler toplayan Bej Kitap, bir kez daha bu işletmelerin büyük bir bölümünün fiyat baskılarının bir süre daha devam etmesini beklediklerini gösterdi.
Kısaca, kanıtlar Powell'ın enflasyonun geçici olduğuna yönelik ısrarının giderek daha savunulamaz hale geldiğine işaret ediyor. Bir yıl önceki baskılanmış fiyatların yarattığı baz etkinin geçmesiyle birlikte bu yüksek okumalar azalsa bile, arz ve talep arasındaki aylar sürebilecek bir dengesizliği geçici olarak tanımlamak ne kadar doğru?
Richmond FED Başkanı Thomas Barkin Wall Street Journal'a yaptığı açıklamada FED'in aylık tahvil alımlarını mevcut 120 milyar dolarlık seviyeden düşürmeyi değerlendirmek için hala çok erken olduğunu söyledi. Salgın öncesinde, Şubat 2020'de %61,1 seviyesinde olan istihdam/nüfus oranı Haziran'da hala %58 seviyesindeydi ve Barkin'e göre FED üyelerinin varlık alımlarını azaltmayı gündeme alması için bu oranın %59'un üzerine güçlü bir şekilde çıkması gerekiyor.
St. Louis FED Başkanı James Bullard, varlık alımlarını azaltmaya başlama zamanının yakın olduğuna işaret etti. Bullard gerçekleştirdiği röportajda, "Yarın başlamamız gerekmiyor, ancak bence bunun için iyi bir noktadayız," dedi.
Diğer ülkelerdeki merkez bankası üyeleri bu kadar çekimser değil. Kanada Merkez Bankası tahvil alımlarını Nisan ayında 1 milyar Kanada doları değerinde azaltarak haftalık 3 milyar Kanada dolarına (2,4 milyar ABD doları) çekti ve geçtiğimiz haftada ek haftalık 1 milyar Kanada doları boyutunda bir azaltmaya gideceğini söyledi.
İngiltere Merkez Bankası Para Politikası Komitesi'nin dışarıdan bir üyesi olan Michael Saunders, geçen hafta merkez bankasının enflasyonu düşürmek için harekete geçmesi gerektiğini söyledi ve önümüzdeki ayın başındaki toplantı kadar erken bir tarihte varlık alımlarının azaltılması yönünde oy kullanabileceğini belirtti.
Bu açıklama, güvercin bir üye olan Saunders için önemli bir değişimdi. İngiltere'de Haziran ayında yıllık %2,5'lik bir enflasyon kaydedilmesinin ardından, komitenin bir diğer üyesi olan David Ramsden de enflasyon konusunda endişeli olduğunu söyledi.
İki üye de, bankanın para politikasında bir değişiklik yapmamakta haklı olduğu konusunda ısrar eden Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey ile aynı fikirde olmadıklarını söylüyor.